တန်ဇန်းနီးယား တိုးတက်မှုအလားအလာကို ကမ္ဘာ့ဘဏ်က အကောင်းမြင်သည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အခြေအနေများ ဆိုးရွားနေသော်လည်း တန်ဇန်းနီးယား၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှု အလားအလာကို ကမ္ဘာ့ဘဏ် (WB) က အကောင်းမြင်ထားသည်။

Dar es Salaam တွင် အင်္ဂါနေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ၁၉ ကြိမ်မြောက် တန်ဇန်းနီးယားစီးပွားရေး မွမ်းမံမှုတွင် တိုးတက်မှုနှုန်းသည် 2022 ခုနှစ်တွင် 4.6% သို့ရောက်ရှိပြီး စီးပွားရေးပတ်ဝန်းကျင် ပိုမိုကောင်းမွန်လာမှုနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ အကောင်အထည်ဖော်မှုတို့ကြောင့် ယခုနှစ်တွင် 5.1% အထိ တိုးလာမည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံ၏ အလားအလာများသည် ကောင်းမွန်သောကမ္ဘာ့အမြင်တွင် ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်နေပြီး စီးပွားရေးယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ရန်၊ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဝန်းကျင်ကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းလိုက်နာမှု ကုန်ကျစရိတ်များကို လျှော့ချရန်အတွက် အစိုးရ၏ ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ပြီးစီးအောင် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားစစ်ပွဲကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်များ ပြတ်တောက်ပြီး စိုက်ပျိုးရေးဒေသများတွင် မိုးရွာသွန်းမှု နည်းပါးစေသည့် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားစစ်ပွဲများကြောင့် ဆိုးရွားလာသော ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအခြေအနေများ၏ သက်ရောက်မှုကို ထင်ဟပ်စေရန် တိုးတက်မှုနှုန်းကို အောက်သို့ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ထားကြောင်း အဆိုပါ အပ်ဒိတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရ၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းသည် 2023 ခုနှစ်တွင် 5.2% ခန့်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ အချက်အလက်သည် အနည်းငယ် နိမ့်ကျသွားပြီး အဓိကအားဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ဆက်လက် ပြန်လည်ဦးမော့လာမှုနှင့် ထောက်ပံ့မှုနှင့် တန်ဖိုးကွင်းဆက်များ တဖြည်းဖြည်း တည်ငြိမ်လာခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

တန်ဇန်းနီးယားဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒ၏ ထိရောက်မှုနှင့် ထိရောက်မှုတို့ကို မြှင့်တင်ခြင်းဟု ခေါင်းစဉ်တပ်ထားသည့် အစီရင်ခံစာတွင် တန်ဇန်းနီးယားသည် အခွန်နှင့် GDP အချိုးကို 2004/2005 တွင် 10% မှ 2022 ခုနှစ်တွင် 11.8% အထိ တိုးလာသဖြင့် တန်ဇန်းနီးယားသည် အခွန်ကောက်ခံမှု တိုးချဲ့ရာတွင် တိုးတက်မှုအချို့ ပြုလုပ်ထားကြောင်း ဖော်ပြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ ဂျီဒီပီ၏ အစုရှယ်ယာတစ်ခုအဖြစ် အများသူငှာအသုံးစရိတ်သည် 12.6% မှ 18.2% သို့ တိုးလာပြီး အာဖရိကဆာဟာရအောက်ပိုင်း၊ ဝင်ငွေနည်းနိုင်ငံများနှင့် အလယ်အလတ်ဝင်ငွေနည်းနိုင်ငံများအတွက် ပျမ်းမျှအောက်၌ ရှိနေပါသည်။

ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒ၏ ထိရောက်မှုနှင့် ထိရောက်မှုကို မြှင့်တင်ခြင်းသည် တန်ဇန်းနီးယားတွင် ဝင်ငွေတိုးစေပြီး ပြည်သူ့အသုံးစရိတ်ကို တိုးမြင့်လာစေကာ လူသားအရင်းအနှီး ရလဒ်များ မြှင့်တင်ပေးခြင်း၊ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှင့် နိုင်ငံသားအားလုံးပါဝင်နိုင်သည့် ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုတို့အတွက် လမ်းခင်းပေးနိုင်သည်ဟု အစီရင်ခံစာက ဆိုသည်။

"တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် မှန်မှန်တိုးတက်နေပြီး ဝင်ငွေမညီမျှမှုကို လျှော့ချရာတွင် ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒများ အောင်မြင်သော်လည်း ဦးစားပေးစီမံကိန်းများတွင် အများသူငှာ အသုံးစရိတ်ကို မြှင့်တင်ရန် အဆိုပါမူဝါဒများကို အားကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်ရန် နေရာရှိသေးသည်" ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ဌာနေဒါရိုက်တာ Nathan Bellette က ပြောကြားခဲ့သည်။

“လူမှုရေးကဏ္ဍမှာ ဝန်ဆောင်မှုပေးဝေမှု ကွာဟချက်တွေကို ပိတ်ဖို့အတွက် နောက်ထပ်အရင်းအမြစ်တွေ လိုအပ်နေပေမယ့် ရှိပြီးသားစနစ်အတွင်း သုံးစွဲမှုထိရောက်မှု တိုးတက်မှုအတွက် နေရာလွတ်ရှိပါတယ်။ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်သည် အမြင့်ဆုံးထိရောက်မှုဖြင့် လုပ်ဆောင်ပါက တန်ဇန်းနီးယားသည် အဓိကကျန်းမာရေးရလဒ်များကို 11% မြှင့်တင်နိုင်သော်လည်း အပိုအရင်းအမြစ်များမလိုအပ်ပါ။”

ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Dr Mwigulu Nchemba က မြန်မာအစိုးရသည် ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ တန်ဇန်းနီးယားစီးပွားရေး အဆင့်မြှင့်တင်မှုကို တန်ဖိုးထားကြောင်း၊ အဆိုပါအစီရင်ခံစာသည် စီးပွားရေးစိန်ခေါ်မှုများစွာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် အမျိုးမျိုးသော မူဝါဒပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ရေးဆွဲရာတွင် အလွန်အသုံးဝင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍကို တိုးတက်မှု၏အင်ဂျင်အဖြစ် အသုံးချရန်အတွက် ရှင်းလင်းသော ဦးတည်ချက်ကို ပေးဆောင်ရန် ၎င်း၏ အမြော်အမြင်ရှိသော ဦးဆောင်မှုနှင့် ကတိကဝတ်များအတွက် သမ္မတ Samia Suluhu Hassan အား ချီးကျူးဂုဏ်ပြုပါသည်။

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားကြား စစ်ပွဲကြောင့် တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပြီး ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများ၏ ငွေကြေးမူဝါဒများကို တင်းကျပ်စေသည့် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့ကြား စစ်ပွဲကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဆိုးရွားသော ကမ္ဘာ့အခြေအနေများကို ခုခံနိုင်စွမ်းမရှိဟု ဒေါက်တာ Nchemba က ပြောကြားခဲ့သည်။

"တန်ဇန်းနီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ကိုဗစ်-၁၉၊ ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကဲ့သို့သော ကမ္ဘာ့စိန်ခေါ်မှုကြီးများ၏ သက်ရောက်မှုမှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ဘဏ်အပါအဝင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမိတ်ဖက်များ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် ကျွန်ုပ်တို့ ကျေးဇူးတင်ပါသည်" ဟု ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

“တန်ဇန်းနီးယားဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်တွေမှာ အနှောင့်အယှက်တွေကနေ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အခက်အခဲတွေကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ယူကရိန်းမှာ စစ်ပွဲရဲ့ သက်ရောက်မှုဟာ ဒေါ်လာ ရှားပါးမှုရဲ့ သက်ရောက်မှုကို ရင်ဆိုင်နေရချိန်မှာပဲ... ဒါပေမယ့် Covid-19 ကပ်ရောဂါနဲ့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွေရဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ ရှိနေပေမယ့်လည်း စီးပွားရေးက အားကောင်းနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

"ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအခြေအနေ ယိုယွင်းလာမှုကြောင့် စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် အစိုးရမူဝါဒများကြောင့် 2022 ခုနှစ်တွင် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းသည် 4.7% ရှိရန် မျှော်မှန်းထားပြီး 2021 ခုနှစ်တွင် 4.9% မှ ကျဆင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားနိုင်ငံများတွင် စစ်ပွဲများ၏ သက်ရောက်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အစိုးရမူဝါဒများနှင့် အစီအစဉ်များ အားကောင်းလာကာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် ရေအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့တွင် မဟာဗျူဟာမြောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

"ကျွန်ုပ်တို့၏စီးပွားရေး၏ အပြုသဘောဆောင်သောတိုးတက်မှုသည် ယူကရိန်း-ရုရှားစစ်ပွဲ၏အကျိုးသက်ရောက်မှုများကိုဖြေရှင်းပေးသည့်မူဝါဒများနှင့် အစီအစဉ်များ၊ စွမ်းအင်၊ ရေ၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအခြေခံအဆောက်အအုံများ၊ နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းတိုးမြှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာအရ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

အစိုးရက ပြည်တွင်းဝင်ငွေ စုဆောင်းမှုနှင့် မလိုအပ်သော အသုံးစရိတ်များကို ထိန်းချုပ်ခြင်း အပါအဝင် အမျိုးမျိုးသော အစီအမံများကို ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ဝန်ကြီးက ပြောသည်။

"တိုင်းပြည်အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ စီးပွားရေးကို ဆွဲဆောင်ဖို့ ဖော်ရွေတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒတွေ ကျွန်တော်တို့မှာ ဆက်လက်ရှိနေဆဲပါ။ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု အသေးစိတ်ပုံစံကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းအားဖြင့် အနှောင့်အယှက်အခွန်တချို့ကို ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး ဝင်ငွေလည်း တိုးတက်လာခဲ့ပါတယ်" ဟု ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။